Chào bác sĩ, em 30 tuổi, là nhân viên kế toán. Gần đây, mắt em thường hay bị ửng đỏ, cay và chảy nước mắt, đặc biệt là khi ngồi làm việc trước máy tính.

BS. Phạm Ngọc Đan Thanh trả lời:

Chào em,

Những triệu chứng mà em mô tả gợi ý nhiều về một hội chứng khô mắt hay gặp ở những người phải sử dụng máy tính thường xuyên. Các biểu hiện của tình trạng khô mắt khá đa dạng, bao gồm cảm giác khô, nóng rát, ngứa nhẹ, cộm xốn như có cát bụi trong mắt, mắt ửng đỏ, nhạy cảm, mau mỏi và nhìn nhòe từng lúc. Đặc biệt, có người có thêm triệu chứng dễ chảy nước mắt. Khi nghe đến triệu chứng này, nhiều người có thể cho là điều này khá mâu thuẫn vì tại sao thậm chí đã ứa nước mắt ra ngoài mà mắt còn được gọi là khô? Thật ra, khi bề mặt nhãn cầu bị khô, nó sẽ tự động tạo kích thích để làm tăng số lượng nước mắt tạo ra. Đây là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của mắt. Do đó, khi mắt càng khô, mức độ kích thích càng nhiều thì hiện tượng chảy nước mắt sẽ xuất hiện thường xuyên hơn.

Nước mắt là một thành phần rất cần thiết cho sức khỏe của bề mặt nhãn cầu vì nó không chỉ đóng vai trò rửa trôi bụi bẩn, dưỡng ẩm, mà còn có chức năng quang học, cũng như có chứa các chất men giúp trung hòa các loại vi khuẩn tại mắt. Do đó, khi lượng nước mắt trên bề mặt không đủ, ngoài những cảm giác khó chịu mà nó mang lại, mắt ta còn hay bị nhìn nhòe và dễ viêm nhiễm.

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khô mắt, bao gồm bệnh lý tại mắt, bệnh lý toàn thân, thay đổi nội tiết của cơ thể, tác dụng phụ của một số thuốc đang điều trị, do đeo contact lens (kính áp tròng), sau một số phẫu thuật tại mắt hoặc do môi trường sinh hoạt. Trong trường hợp của em thì đặc điểm công việc (sử dụng vi tính kéo dài) chính là yếu tố dễ nhận thấy nhất gây ra tình trạng khô mắt hiện tại. Khi làm việc trên máy tính, tần suất chớp mắt của ta thường bị giảm đi đáng kể, chỉ còn bằng 1/3 số lần bình thường. Thêm vào đó, đôi mắt mở to tập trung nhìn màn hình sẽ làm tăng tốc độ bay hơi của lớp nước mắt bề mặt. Ngoài ra, độ khép mi trong những lần chớp mắt cũng không phủ được hoàn toàn bề mặt nhãn cầu như những lúc chớp mắt bình thường. Nếu môi trường làm việc của em là văn phòng máy lạnh hoặc có để quạt thổi trực tiếp vào mặt thì nó sẽ càng cộng gộp làm cho mắt em khô nhiều hơn.

Để khắc phục tình trạng này, điều đầu tiên cần làm là em nên chủ động tăng số lần chớp mắt của mình bằng cách cho mắt nghỉ ngơi mỗi 20 phút nhìn màn hình, ngồi chớp mắt chậm rãi 10 lần liên tục. Động tác chớp mắt chậm này sẽ giúp làm ẩm lại bề mặt mắt em một cách hiệu quả hơn. Ngoài ra, em cũng nên đi khám mắt để được kê toa loại nước mắt nhân tạo phù hợp với mức độ khô mắt của mình, đồng thời để phát hiện và điều trị các bệnh lý tại chỗ đi kèm gây gia tăng khô mắt.

Nên lưu ý tránh tự mua các loại thuốc nhỏ giúp làm mát mắt và hết đỏ mắt vì thường sẽ có các hoạt chất gây co mạch trong thành phần của thuốc. Tuy là mắt nhanh hết đỏ nhưng khi dùng kéo dài, mắt em sẽ càng khô hơn và lâu ngày tình trạng đỏ mắt sẽ không còn được cải thiện dù đã nhỏ thuốc.

Thân mến.

Nguồn: BS. Phạm Ngọc Đan Thanh